WATTS, ISSAC

(1674-1748)

Issac Watts xuất hiện ở Anh quốc gần 200 năm sau Martin Luther. Ông là một trong những nhà lãnh đạo Giáo hội đã dùng ân tứ về âm nhạc Chúa ban cho mà góp phần làm cho việc ca hát tôn vinh Chúa mang một sắc thái mới mẻ không thể phủ nhận được trong thời đại của ông và mãi về sau. Watts đã được Thiên Chúa phú ban tài năng quý hiếm cần có cho một sự nghiệp quan trọng của một người sáng tác âm nhạc, làm cho lãnh vực này có những bước đột phá vượt bậc.

Issac Watts sanh ngày 17-7-1674, là con cả trong một gia đình có 9 anh chị em. Sanh quán ông là Southampton, Anh quốc. Cha mẹ Watts là người mộ Đạo Tin Lành, và trung tín trong Hội Thánh tại làng ông; ông bà này đã bị giam cầm nhiều lần bởi đức tin của mình. Mẹ ông thuộc dòng dõi Huguenots. Lúc đó họ đang lánh khỏi sự tàn sát của biến cố gọi là "Đêm St Bartholomew" (24-8-1572). Bấy giờ Watts chưa sanh ra. Đầu đời ông theo học tiếng Hy-lạp, La tinh, Hi-bá-lai và Pháp Văn. Nếu ông bằng lòng từ bỏ chức vụ truyền giảng Phúc Âm tình nguyện theo đức tin, mà quy phục vào Anh giáo thì ông đã được một học bổng hậu hỉ của Viện Đại Học Oxford. Song ông đã từ chối sự cám dỗ này, mà vẫn theo học ở Viện Hàn Lâm do Hội Thánh Độc Lập sáng lập tại Stoke Newington. Sau khi tốt nghiệp ông làm gia sư. Năm 1702 ông được phong chức Giáo sĩ truyền đạo, không bao lâu ông trở thành phụ tá Mục sư, rồi chức Mục sư tại Hội Thánh Marklane. Vì ông quá đam mê học tập, nên sức khỏe ông bị ảnh hưởng. Sau mấy năm ông không thể tiếp tục hành chức Mục sư, nhưng tín đồ ở đó không cho ông từ chức, họ vẫn cho ông hưởng tiền lương Mục sư cho tới khi ông qua đời. Ông thường giảng trong những dịp lễ đặc biệt cho các Hội Thánh. Nhưng nét nổi bật mà ai cũng thấy, là cả đời sống ông đã dâng nhiều thì giờ vào việc trước tác thi ca, linh khúc, âm nhạc cho Giáo hội.

Về tiểu sử đời tư của nhạc sĩ Cơ Đốc này ít thấy sách vở nào nói đến, nhưng trong lý lịch trích ngang về sự nghiệp ông thì có nhiều chỗ nói. Một điều cần lưu ý là tình hình ca hát, âm nhạc trong giáo đường thời Watts rất là nghèo nàn. Phần lớn các Nhà thờ trong Giáo hội Cải chánh, nơi mà ông hay đến thờ phượng Chúa với gia đình, ngày cảng trở nên quá buồn tẻ và đơn điệu, quá nghiêm trang; chỉ được hát các Thi Thiên rút ra từ Thánh Kinh, được xem là Lời Đức Chúa Trời, và mới xứng đáng được đem vào hát trong Nhà thờ mà thôi. Còn các bài hát do người ta đặt ra thì bị coi là sai quấy. Kẻ nào dám làm ngược lại thì liền bị lên án là "kẻ khoe khoang, tự phụ", dám "phàm tục hóa Lời Đức Chúa Trời" hoặc là "cả gan dạy Đức Chúa Trời sáng tác!"

Thể thức thờ phượng thời đó là như vầy: Người hướng dẫn đọc lớn tiếng từng dòng một lên bỗng xuống trầm, Hội chúng nghe và ê a đọc theo, kéo dài một cách buồn chán! (như cách người ta tụng kinh). Đa số người tham dự không thấy sinh khí tôn thờ!

Nhưng với Watts và một số nhà lãnh đạo Giáo hội khác, hiển nhiên cho rằng: Cuộc sống mới trong Chúa, với những tâm hồn hân hoan phấn khởi vì được cứu chuộc trong ân sủng Chúa, thì phải được biểu lộ bằng những âm thanh tiết điệu vui tươi, lành mạnh, sinh động; phải được hòa nhịp cùng các bài hát thờ phượng Chúa, tỏ bày lòng biết ơn ca ngợi Chúa cách vui mừng.

Họ chủ trương là không thể cứ đưa tín hữu vào không khí chán ngấy, buồn tẻ mãi; và nếu ý nghĩa Thánh Kinh và các Thi Thiên có người viết ra thành thơ và phổ thành nhạc, thì tất được Hội chúng hoan nghênh lắm!

Bấy giờ Watts là một thanh niên 18 tuổi, cùng với những bạn bè đem lời đó phàn nàn với thân sinh chàng và các vị tên tuổi trong Hội Thánh; nhận thấy tình hình đúng như vậy, thì họ thách thức chàng: "Vậy cậu hãy cho chúng tôi cái gì vui tươi hơn đi!". Dầu lúc ấy ông còn khá trẻ, nhưng Watts đã nhận lời. Điều này thôi thúc ông viết bài đầu tiên: "Hãy ngắm xem sự vinh hiển của Chiên Con". Khi đem hát vào một buổi sáng Chúa Nhật, thì bài hát đã được nồng nhiệt đón nhận. Thế là nhạc sĩ trẻ tuổi quyết định sẽ viết thêm nhiều bài hát nữa. Ông đã sáng tác một tập bài ca gồm 210 bài với tựa đề là "Những Thánh ca và Linh khúc", xuất bản năm 1707. Nó đã trở thành quyển Thánh ca bằng Anh ngữ đầu tiên.

Watts khởi sự công nghiệp thuộc linh của mình từ một bầu máu nóng hăng say nhiệt thành của tuổi trẻ, và luôn tranh đấu để đem lại cho hòa khí thờ phượng được sinh động và cởi mở hơn. Ông sáng tác chừng 600 bài, và đã đánh thức dân tộc Anh vào tinh thần vui mừng ca hát. Đây thật là một cuộc "cách mạng" tôn vinh Chúa bằng lời ca. Các bài Thánh ca của ông cũng vượt đại dương sang tận Mỹ châu. Benjamin, Franklin (một nhà khoa học tài ba và chính khách Hoa Kỳ lỗi lạc) rất thích những bài ca ấy. Quyển sách đầu tiên được vinh dự in tại cơ sở ấn loát của Franklin là "Những Thánh ca và Thi Thiên của Issac Watts" ra đời năm 1741. Do ảnh hưởng sâu đậm còn đọng lại mãi trong lòng người, cho đến nay chưa có một bài thơ nào trội hơn nhiều bài thơ của Issac Watts.

Năm 1714, hoàng đế Anh quốc từ trần, không ai thừa kế, nên triều đình phải tìm một vị vua để cai trị. Có một số giáo sĩ muốn khôi phục lại ngai vàng cho vị vua bị lưu đày là James Stuart; còn một số khác thì quyết định cho George of Hanover làm vua; nên hai phe chuẩn bị võ trang để tranh ngôi. Cuộc nội chiến đẫm máu coi như khó có thể tránh khỏi, khiến những tín đồ Tin Lành rất đỗi lo âu. Vì James Stuart là người sùng đạo Công giáo (La mã). Có người cho rằng nếu ông được trở về làm vua thì Hội Thánh Cải chánh sẽ hứng chịu một cảnh bắt bớ và giết chóc khủng khiếp.

Trong khi lo ngại cho tình hình ngày càng xấu đi, Issac Watts - một Mục sư của Giáo hội Độc Lập ở Marklane Independent Church tại Luân Đôn đã viết bài "Đấng xưa giúp chúng tôi". Bài này đã trở thành "bài Thánh ca của nước Anh". Có người cho rằng nếu ông không còn viết bài nào khác nữa, thì bài này rất đáng giá làm một đài tưởng niệm tại Westminster Abbey, vì nó khá hùng dũng, ai nấy đều biết hát. Lời nhạc gồm 132 chữ, nhưng 106 là tiếng đơn âm. Tiến sĩ Watts có viết bài giảng về Luân Lý Cơ Đốc giáo, nhưng ông cũng viết lời nhạc đơn sơ cho giới bình dân, và họ hát cách rất cảm động, qua những bài Thánh ca do ông trứơc tác và tiếp diễn qua thời gian 250 năm. Điệu nhạc theo St. Anne. Lời nhạc đầu tiên của ông Watts được biên soạn trong quyển "Hymns Ancient and Modern" (Thánh ca cổ kim) năm 1861; điệu nhạc đầu phỏng theo Thi Thiên 42 "As Pants the Hart", năm 1708 do Tate và Brady's New Version of the Psalms biên soạn vào sách, lúc đó không có tên nhà sáng tác nhạc, cho tới năm 1720 ông William Corft mới soạn nhạc điệu với sự cộng tác của Philip Hart's.

Bài được mọi người ưa chuộng hơn hết của Issac Watts là "Phước cho nhân loại Chúa ta ra đời" (Thánh ca Việt Nam số 54). Năm 1717 qua một gói hàng bài này đã vượt trùng dương từ Anh sang Mỹ. Một nhà truyền giảng danh tiếng của Anh là Cotton Mather đã dùng và phát huy quyển "Thi Thiên của Đa-vít" do Issac Watts viết. Nó được đánh giá là một công trình có hiệu quả cao trong suốt thế kỷ thứ 19.

Năm 1719 Watts cho ra đời quyển "Thi Thiên của Đa-vít", sách này hoàn toàn phỏng dịch theo các Thi Thiên; trong đó có Thi Thiên 90, tựa là "Đức Chúa Trời là nơi giúp đỡ hằng có đời đời", Thi Thiên 72 "Sự trị vì của Chúa Giê-xu", Thi Thiên 100 "Đáng sợ thay trước mặt Ngôi Đấng Giê-hô-va"...

Tiến sĩ Issac Watts được gọi là "thân phụ của Thánh nhạc Anh quốc". Ngoài bài "Phước cho nhân loại" như nói trên, còn có bài "giờ được chiêm ngưỡng Thập tự giá" của ông cũng rất cảm động:

"Giờ được chiêm ngưỡng Thập giá quý hóa,

Nơi Đông cung Thánh xưa chịu hình đây,

Lòng thật coi phú quý thảy lỗ cả,

Quyết bỏ hết kiêu ngạo tâm tánh này"

"Dầu rằng tôi có toàn cả thế giới,

Đem dâng lên Chúa vẫn hèn mọn thay,

Kỳ diệu thay ái tình Chúa thắm tươi,

Xui tôi vui dâng hồn, thân cả này".

(Thánh ca Việt Nam số 95 - câu 1, 4)

Ơn phước Thánh ca này tuôn chảy không những ở Anh hoặc Hoa kỳ, nhưng nhiều linh hồn vẫn mến mộ nó. Thánh ca này đã khích lệ nhiều người trở lại cùng Chúa, cảm động nhiều người bước vào thánh chức; và hằng được phổ biến mạnh và rộng bất cứ là nơi đâu có tiếng nói Tin lành.

Nguyên Issac Wasst có yêu một thiếu nữ tên Elizabeth Singer, nhưng vì tình duyên trắc trở, ông cương quyết sống cô độc không lập gia đình, dầu vậy ông rất yêu trẻ em. So sánh với Martin Luther về các bài Thánh ca dành cho thiếu nhi, thì Watts có phần trội hẳn. Năm 1715 ông cho ra mắt một tập Thánh ca rất hấp dẫn dành riêng cho lứa tuổi thiếu nhi.

Thánh ca Giáo hội Tin Lành Việt Nam trích rất nhiều bài từ các sách Thánh ca của ông, như các bài 54, 351, 95...

Issac Watts mất năm 1748. Một tượng đài kỷ niệm ông được dựng lên ở tu viện Westminster Abbey, đó là danh dự cao quý mà nhân dân Anh dành cho các anh hùng dân tộc của họ. Trên bia mộ có vẽ hình Watts đang ngồi nơi bàn viết, có các thiên thần vây quanh ông.