TERTULLIAN

(160-220)

Tertullian tên thật là Quintus Septumus Florence Tertullian. Ông sanh khoảng năm 160 SC quê ở thành phố Carthage. Ông là một giáo phụ Hội Thánh tại Phi châu. Tertullian vốn hấp thụ một nền giáo dục khá chu đáo, là nền văn hóa tiêu biểu cho thời kỳ hậu bán của thế kỷ thứ II SC, tánh tình ông rất nghiêm khắc. Sau đó ông trở thành luật sư ở thành phố La mã. Lúc sống tại thành phố La mã, ông trở lại tin theo Chúa Giê-xu và thờ phượng Đức Chúa Trời. Ông đến với Cơ Đốc giáo năm 193 SC và qua năm 196 SC ông trở về lại thành phố Carthage. Tertullian đã sống qua phần lớn, nếu không muốn nói là hầu trọn đời mình ở thành phố này, là một thủ phủ của thuộc địa đế quốc La mã ở Phi châu. Tại đó ông thi hành chức vụ một thầy dạy Đạo Chúa, khi thánh Jerome làm Linh mục Giáo phận này.

Tertullian cùng với Cyprian là hai gương mặt nổi bật nhất của trường phái Carthage ở Bắc phi, Hệ phái này được coi như đóng góp nhiều hơn hết vào việc hình thành tư tưởng Thần học Âu châu về sau.

Các biên chép của Tertullian phản ánh qua 3 góc độ chính:

- Thái độ của Cơ Đốc giáo đối với tình hình xã hội La mã lúc bấy giờ.

- Sự bảo vệ những niềm tin của Cơ Đốc giáo chống lại các ngoại giáo.

- Nếp sống luân lý đạo đức của các Cơ Đốc nhân trong thời ông.

Quan niệm luân lý khá nghiêm nhặt, theo tầm nhận thức cá biệt của Tertullian, đã đưa đẩy ông đi tới chỗ gắn kết với chủ thuyết Montanists vào khoảng năm 201 (có chỗ nói 207). Bởi đó các sách vở ông trong thời kỳ này đã mang đầy những ấn tích bênh vực hết sức cho phái Montanists, và cũng nhiệt tình ủng hộ cho phái này. Tuy là nhà Thần học thuần chánh ngang hàng với Augustine - Là một thần học gia khá vang tiếng ở Tây Giáo hội trong giai đoạn các Giáo phụ Hội Thánh. Bút pháp của Tertullian rất đanh thép và mạnh mẽ, được thể hiện bởi sự hoán chuyển qua những câu văn linh hoạt, tài tình của nó. Ông xác minh rằng: "Đức Chúa Trời chỉ có một bản chất trong Ba Ngôi Vị và Giê-xu Christ chính là Đức Chúa Trời nhập thể. Ngài có một thân vị gồm hai tánh Trời và Người". Giáo phụ Tertullian có một câu tuyên bố bất hủ mà các nhà nghiên cứu về sau đều trích dẫn: "Máu của những kẻ tử vì Đạo là những hạt giống tốt gieo xuống đất làm cho Đạo càng thêm nẩy nở và phát triển". Ông cũng có một lời chất vấn nổi tiếng: "Athens sẽ làm gì để đương địch với Giê-ru-sa-lem?" - Để biểu thị một sự từ chối một nền triết học mà không tỏ ra thực sự thiết yếu đối với công việc của ông - Từ khi ông đã xác nhận thế nào những thành tựu tinh thần triết lý ngoại giáo có thể phục vụ để giải minh cho Cơ Đốc giáo trong chuẩn mực nào đó.

Sự nghiệp biên soạn của Giáo phụ Tertullian rất phong phú, trong đó nhiều bài biện minh (thân oan) bút chiến cũng như Thần học có tính cách tranh luận bằng La tinh hay Hi văn. Hơn nữa ông là một tác giả lớn đầu tiên của Cơ Đốc giáo thuộc phạm vi ngôn ngữ La tinh; vì ông là người khởi động cho việc dùng nhiều thuật từ thường thấy trong các bài biện minh thần học của Cơ Đốc giáo sau này.

Bộ sách đồ sộ và khét tiếng nhất của Tertullian là "Apologeticum" được viết vào năm 197 SC để trình lên các nhà cầm quyền La mã ở các tỉnh. Tác phẩm này gồm 1 bộ 5 quyển, nội dung gồm hai mục đích:

+ Cực lực bác bỏ hết các sự vu khống, chụp mũ, chống đối Cơ Đốc giáo và Cơ Đốc nhân cách phi lý.

+ Đả phá không nương tay đối với tà giáo Marcion, nhằm bảo vệ cho tín lý và Giáo hội Cơ Đốc sử dụng Thánh Kinh Tân Ước và quyền Chủ Hữu của Đức Chúa Trời - Cả vai trò Đấng Tạo Hóa và Đấng Cứu Chuộc của Ngài.

Trong tập "Thư gởi Praxeas" ông lớn tiếng bài xích tuyên bố của phái Mantanists về "Lời tiên tri mới" và quan điểm của ông về Đức Chúa Trời. Tertullian đã tuyên bố thẳng thừng qua Praxeas rằng: Hắn đã làm 2 việc cho ma quỉ ở La mã: Hắn đã cướp lấy quyền năng của Thánh Linh và đóng đinh Chúa Cha!".

Tertullian cũng biên chép bổ sung một số các đề tài khác trong quyển "Exclusion Of Heretics" ông đã dùng một lối biện hộ luận từ luật La mã để công bố Thánh Kinh như là tài sản và vũ khí độc quyền của Hội Thánh để chống lại tà thuyết Gnostics (Trí tuệ). Tác phẩm "On The Soul" là cuốn trước nhất của Cơ Đốc giáo bàn về tâm lý học. Giáo lý Thánh lễ Báp-têm là một sách sớm nhất còn lưu tồn về Thánh lễ quan hệ này, trong đó ông đã chỉ trích việc làm Báp-têm cho trẻ em. Trong các biên ký khác ông minh giải cho một tính cách nghiêm nhặt của kỷ luật Cơ Đốc giáo, việc tái hôn và sự kiêng ăn, mà nó vượt ra ngoài những phạm vi Thánh Kinh; và ông cũng đã kháng cự việc trốn tránh để thoát khỏi sự khổ nạn, bách hại mà Cơ Đốc nhân phải chịu.

Giáo phụ Tertullian qua đời khoảng năm 220 (230 SC)?